YATAK YARASI HAKKINDA

Toplumun yaşlanması dünya çapında maalesef git gide artan bir sorun, bu yüzden günümüzde ailelerdeki yaşlıların, hareket edemeyen aile bireylerinin bakımı günlük bir görev haline gelmiş durumda. Bununla beraber bu özel ihtiyaçlara alışırken yatak yarasını önlemeye de önem vermek gerekiyor.Ancak beklenmedik bir kaza ya da uzun zaman yatağa bağlı kalmayı gereken bir durum sadece yaşlı jenerasyonda görülmeyebiliyor, bu yüzden yaşa bakılmaksızın evde ya da hastanede bu hastaların profesyonel bakımlarını çok önemli.

Yatak yarası, diğer adıyla bası yarası veya dekübit ülseri: uzun süre basınca maruz kalma, yırtılma, sürtünme veya bunların kombinasyonunun etkisiyle meydana gelen bir doku ölümü ya da deri ve deri altındaki dokunun bölgesel zedelenmesidir.

Dekübit ülser başlangıcının belirtileri nelerdir?

Yatak yarası dört evreye ayrılır.

1. Evre
Kızarıklık görülür, parmakla basılınca yok olur, kısa zaman sonra yine görülür. Cilt sıcaktır, incelmiştir, hassastır ve hasta ağrıdan şikayet eder. Koyu tenli kişilerde deri renk değiştirir, sıcaktır, ödem vardır ve sertleşmesi bir işaret olarak algılanabilir.

2. Evre
Cildin yüzeyinde, altında ya da her ikisinde kısmı dermis kaybı vardır. Cilt çok sıcaktır ve dermis kaybı olduğundan bu bölge büyük ağrılara sebebiyet verir. Ülser, düzey ve klinik yönden yara ya da kabarcık olarak düşünülür. Yatak yarası bu evrede daha başarılı tedavi edilebilir, böylece derin ülserli dekübit oluşumu engellenebilir. Eğer müdahale başarılı olmazsa hastalık kısa zaman içerisinde zor iyileştirilebilen üçüncü evreye geçecektir.

3. Evre
Üçüncü evrede deride tam kalınlıkta epiderm kaybı vardır. Bölgedeki derinin ölümü meydana gelmiştir, deri artık görünmez, altında olan dokular da hasar görür ve ölür. Bu, kas zarına kadar yayılabilir ama onun içinden henüz geçemez. Ülserin klinik özelliği yara kenarlarının altındaki dokunun iltihaplanması, krater ya da boşluk oluşumudur. Bölgede enfeksiyon oluşursa hasta olan bölge iltihapla ve öncekinden daha da güçlü bir ağrıyla tepki verir. Yara yayılmaya başlar ve daha yoğun bir salgı salgılar. Dekübit enfeksiyon durumunda doktorlar genellikle antibiyotik tedavisi önerir.

4. Evre
Bu evrede artık ciltte tam kat kayıp vardır, tahribat derine indiği ve doku ölümü gerçekleştiği için söz konusu bölgedeki tendom, kas ve kemik dokusunun hasarını, tahribatını ve ölümünü de beraberinde getirebilir. Yatak yarasının bu evresinde kemik dokuları artık gözle görülürler. Ağır olan batı yarasına açık yara eşlik ettiği için enfeksiyon kapmaması için elden gelen her şey yapmalıdır yoksa bu durum hem yaranın iyileşmesini engelleyebilir hem de bazı patojenler daha büyük sorunlara yol açabilir.

Düzgün kan dolaşımını korumak çok önemlidir. Bu öncelikle basıncı azaltarak elde edilebilir. Ayrıca derinin kanlanması da hastayı döndürmekle, hareket ettirmekle, yatakta yapılabilen sporla ve masajla, tehlikeli bölgelerin de düzenli bakımıyla önlenebilir.

Bası ülserinin önlenmesinde ve tedavisinde bitkiler tamamlayıcı rol oynayabilirler, ülkemizdeki dekübit risk değerlendirmesiyle, önlemesiyle ve bakımıyla ilgili mesleki protokol da bunu savunur.

Yatak yarasının önlenmesiyle ilgili daha detaylı bilgi için lütfen buraya tıklayınız.